Kolonia Zgorzelec, kiedyś zaniedbany rejon w Bytomiu, odzyskał swój blask po zakończeniu rewitalizacji w marcu 2024 roku. Zdewastowane przedtem budynki ceglane stały się teraz jednym z głównych punktów turystycznych Bytomia. Co więcej, dla zainteresowanych historią tego miejsca, regularnie są organizowane spacery, z których kolejny zaplanowany jest na sobotę 15 czerwca.
Bytomska Kolonia Zgorzelec, usytuowana między Łagiewnikami a Szombierkami, przeszła niezwykłą metamorfozę. Po zakończeniu procesu rewitalizacji, ten zabytkowy kompleks urbanistyczno-architektoniczny, składający się z kilkunastu ceglanych familoków, odzyskał swój dawny blask. 13 budynków komunalnych odbudowano od podstaw, natomiast 10 odnowiono dzięki wspólnej inicjatywie wspólnot mieszkaniowych i miejskiej spółki ZBM – TBS. W efekcie Bytom może teraz poszczycić się swoim „Nikiszowcem” – osiedlem patronackim sprzed ponad 120 lat, które pomimo licznych przeciwności losu, zachowało swoją pierwotną formę.
Całkowity koszt realizacji obu projektów rewitalizacyjnych wyniósł 40,5 mln zł, z czego 35,5 mln zł stanowiło dofinansowanie z funduszy Unii Europejskiej.
W nadchodzącą sobotę, 15 czerwca o godz. 18:00 Stowarzyszenie Wrazidlok organizuje Rajzę po Kolonii Zgorzelec. Organizatorzy zapraszają wszystkich mieszkańców Śląska oraz innych regionów na spacer po odnowionym osiedlu. Podczas wycieczki przewidziano również prelekcje na temat historii miejscowych budynków wielorodzinnych, śląskich rodzin oraz hrabiów Tiele-Winkler. Każdy uczestnik otrzyma mały słownik języka śląskiego, co pozwoli mu lepiej zrozumieć kulturę regionu. Miejsce spotkania to Stara Pralnia, budynek nr 31, ulica Kolonia Zgorzelec, Bytom.
Oprowadzać będą dr Łukasz Zimnoch oraz Małgorzata Niesyto – Szmigiel. Organizatorzy proszą o wpłatę 20 zł na rzecz Stowarzyszenia Wrazidlok.
Zabudowania Kolonii Zgorzelec, które liczą ponad 130 lat, zostały zbudowane w latach 1887-1901 jako osiedle patronackie dla robotników huty żelaza „Hubertus” (później przemianowanej na „Zygmunt”). Założycielem kolonii był Hubert von Tiele-Winckler, udziałowiec spółki „Kattowitzer AG fur Bergbau und Eisenhuttenbetrieb” oraz właściciel dóbr w okolicach Bytomia i Katowic. W 1909 r. większość osiedla została zakupiona przez spółkę, która była właścicielem kopalni „Paulus-Hohenzollern” (później „Szombierki”). Później dokupiła resztę, a całość liczyła 167 lokali mieszkalnych.
Dzisiaj, Kolonia Zgorzelec jest jednym z nielicznych kompletnie zachowanych zespołów urbanistyczno-architektonicznych osiedli patronackich na Górnym Śląsku.